Het woord ‘zuiver’ staat tegenover ‘onzuiver, gemengd’. Zuiver heeft een positieve klank. Het klinkt als edel en puur. Zuivere zijde is een aanbeveling. Zuiver scheerwol ook.
Er is soms geen enkele reden om ‘zuiver’ positief te vinden. Culturen en volkeren lijken juist tot bloei te komen door onderlinge uitwisseling, juist door menging. Op het kruispunt van beschavingen zijn juist de grote wereldrijken ontstaan. Daar wordt de beperktheid die elke samenleving heeft, verminderd. Paarden van een zuiver, edel ras vinden we mooi, maar ze zijn ook kwetsbaar en zwak. Pas door menging wordt een sterke paardensoort gefokt. Ook planten worden sterker en minder kwetsbaar voor parasieten als ze zich mengen met andere plantensoorten.
De etnische zuivering die we in Joegoslavië en elders hebben gezien betekent steeds het uitroeien van niet gewenste etniciteiten. In de wereldgeschiedenis heeft zuiverheid van ras en zuiverheid in opvattingen veel slachtoffers gemaakt.
Een zuiver geloof.
Voor gelovigen van allerlei richting heeft de ‘orthodoxe, zuivere’ vorm vaak veel aantrekkingskracht. U denkt waarschijnlijk onmiddellijk aan de islam maar het verschijnsel is breder. Een échte christen gaat op zondag naar de kerk, vloekt niet, etc. Een echte vegetariër is pas consequent als hij geen leren schoenen draagt. Het veganistische standpunt wordt dan het echte, het zuivere genoemd. Zo kan vrouwenbesnijdenis ‘authentiek, zuiver Somalisch’ worden genoemd en met dat argument wordt vaak een discussie over nut, noodzaak en wenselijkheid geblokkeerd.
Datgene wat ‘zuiver’ of ‘echt’ wordt genoemd (bijv. ‘zuivere islam’, een ‘echte’ Noord-Hollander) is echter ook altijd de vrucht van voorafgaande verandering, vermenging, vervorming en verrijking. Een toevallig moment in die veranderende historie wordt als ‘zuiver’ gefixeerd. De nieuwe Bijbelvertaling voelen velen niet aan als ‘echt’. De oude wel. Beide zijn even echt of onecht.
