Gepubliceerd op 21-09-2017

Rechters in Athene

betekenis & definitie

Rechters in Athene - Naast de belangrijke magistraten, die binnen hun ambtsgebied bevoegd waren om recht te spreken, voor zover hun deze bevoegdheid in de loop van de tijden niet was afgenomen, bestonden er in de bloeiperiode van de Atheense maatschappij enkele rechtscolleges, die in bepaalde gevallen eigenmachtig konden optreden, o.a. de tessarakonta, de diaitètai en de apodektai.

De tessarakonta waren rondtrekkende rechters, die in de verschillende demen van Attica de plaatselijke geschillen gingen beslechten. Vier rechters vormden een groep die gezamenlijk optrad. In de schoot van dit college waren tien dergelijke groepen. Peisistratos had het college afgeschaft, doch Perikles had het in de 5e eeuw v.C. weer opgericht. Onder hun bevoegdheid ressorteerden alle burgerlijke zaken, die niet rechtstreeks door een bepaalde hogere magistraat gehoord en gevonnist hoefden te worden. In zaken, die een boete van minder dan 10 drachmen tot gevolg hadden, was hun uitspraak zonder beroep.

De diaitètai waren openbare of particuliere scheidsrechters. Zij waren particuliere scheidsrechters, wanneer twistende partijen hen als rechters kozen. In dit geval was hun vonnis een eindvonnis. Als openbare scheidsrechters ontvingen zij uit handen van de tessarakonta de zaken, waarin het eventueel om boeten boven de 10 drachmen ging. Hun eerste zorg was de twistende partijen te verzoenen. Indien dit onmogelijk bleek velden zij hun vonnis na een grondig onderzoek. In geval er beroep werd aangetekend maakten zij het dossier aan de volks- rechtbank over. De diaitètai werden door het lot aangewezen op de lijsten van de oudgedienden, soldaten dus die hun 60e jaar hadden bereikt. Zij moesten deze taak aanvaarden, anders verloren zij hun burgerrechten.

De apodektai waren eigenlijk staatsontvangers, doch zij bezaten een bijzondere rechterlijke bevoegdheid in gedingen tegen staatspachters. In kleine zaken oordeelden zij eigenmachtig en grotere brachten zij voor de heliaia of volksrechtbank.