Civitates peregrinae - Steden met peregrijns recht. Te onderscheiden zijn:
a. civitatesfoederatae et liberae waren steden door een wederzijds verdrag met Rome verbonden, waardoor zij aan de slavernij ontsnapten. Deze steden waren autonoom, bleven in het bezit van hun grond, hadden eigen jurisdictie in burgerlijke zaken, maar moesten in oorlogstijd troepen leveren. Ze waren inzake buitenlandse politiek volledig aan Rome onderworpen.
b. civitates liberae, zoals de voorgaande, maar het verdrag was louter een gunst van Rome en kon eenzijdig opgezegd worden. Deze beide categoriën vormden de bondgenoten (socii) van Rome.
c. reges socii waren steden waarvan de rechtstoestand te vergelijken was met beide voorgaande categorieën, doch zij moesten daarbij jaarlijks een vaste schatting betalen.
d. civitates dediticiae of stipendiariae waren steden door de legioenen veroverd en in hun totaal eigendom van het Romeinse volk geworden. Hun rechtstoestand werd door een speciale wet geregeld. Ze waren nooit vrij, liberae, doch pro servis, als slaven. Onderworpen en schatplichtig stonden zij onder het beheer van een Romeins gouverneur, die er zijn imperium uitoefende. Dit gold b.v. voor de steden van Gallië, België en Germanië.
e. civitates adtributae of contributae hadden dezelfde rechtstoestand als de dediticiae, doch zij werden niet rechtstreeks door een Romeins gouverneur bestuurd, maar door een senaatsbesluit aan een met Rome bevriende stad of koning toegewezen en schatplichtig gemaakt.
