middeleeuws adellijk geslacht in het hertogdom Brabant, bekend sedert de 11e eeuw. Stichters van abdijen en dorpen.
Het zwaartepunt van de macht van de Berthouts lag aanvankelijk in hun burcht te Grimbergen, die evenwel in 1159 werd verwoest (→ Grimbergse oorlog). Nadien verlegden zij hun macht naar Mechelen. waar zij er in de 13e eeuw geleidelijk in slaagden het heerlijk gezag te usurperen op de prins-bisschop van Luik. De Berthouts konden door familiepolitiek een grote invloed in andere Ned. vorstendommen ontwikkelen. In het begin van de 14e eeuw raakte de belangrijke rol van de Berthouts te Mechelen en in het hertogdom Brabant definitief uitgespeeld.Lm. Nat. Biogr. Wb. i (1964).
