Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 29-11-2021

Wasili

betekenis & definitie

of Basiltus, naam van vijf grootvorsten van Rusland, nl.:

I, 1272—1276, was de vierde zoon van Jaroslaw II, werd de opvolger van Jaroslaw III. en had zelf tot opvolger Dmitri 1.

II, 4389—1425 .zoon eu opvolger van DmitrilV, werd in 1408 in Moskou belegerd door een veldheer van Tamerlan, en verkreeg slechts VOT 3000 roebels, dat het beleg opgehrnken wierd.

III,bijgenaamd Temnoi (d. i. de Blinde), zoon en opvolger van W. II, was 10 jaivn oud, toen hij den troon beklom (1425). Boor Joeri Bmilriëwitsj, vorst van Galirjé, van den troon gestooten, werd W. III na den dood van dien usurpator op den troon hersteld, doch aangevallen en gevangen genomen door den khati van Kazan.die hem slechts legen betaling van een hoogen losprijs weder vrijliet (1445). Teruggekeerd in Moskou, waar de zoon van Joeri het hoogste gezag usurpeerde, werd W. lil op diens bevel van hel gezicht berooid ; desniettemin gelukte het W. lil den usurpator te verdrijven.W. Hl stierf 1462. en werd opgevolgd door zijnen oudsten zoon, Iwan Hi.

IV, 1505— 1533, zoon en opvolger van Iwan lil, was de eerste, die den titel van autocraat aannam ; hij schafte de republikeiusche vrijdommen af van Nuwgorod enPskmv, bracht van de bevolking dier sleden een deel naar Moskou over, bemachtigde Simdensk, maar zag zijne eigene hoofdstad (Moskou) overweldigen door deTartaren van de Krim en van Kaznn (1521), aan wie hij een korten tijd schatplichtig was. Spoedig echter hernam hij zijn overwicht op de Tartaren, stelde een nieuwen khun teKazan aan, versterkte Koloema, lijfde eenige vorstendommen bij zijn rijk in, en stierf 1533 den troon nalatende aan Iwan IV.

V, tsaar van Rusland, afstammende van Wladimir den Groote en van de prinsen van Soezdal, was rijksbestuurder geweest gedurende de minderjarigheid van Fedor II (1605). Toen deze door eenen valschen Dmitri (Gregorins Otrepjefl') van den troon was gestooten, verdreef W. dp» usurpator, en werd door het volk uitgeroepen als tsaar. Hij had twee valsche Dmitri te bestrijder] . aanvankelijk beteugelde bij de opstandelingen, door de hulp, die Karel IX van Zweden hem zond (5000 man, aangevoerd door graaf Jacijues deLaGardie); doch onverhoeds aangevallen door Sigismond, konirig van Polen (1609) werd W. V. overwonnen, vervolgens door de Moskovieten overgeleven! aan zijnen vijand, en stierf in gevangenschap te Warschau.

< >