lat. Orcades, engelsch Orknéy Islands, eene groep eilanden benoorden de noordpunt van Schotland, waarvan ze gescheiden zijn door de 10 engelsche mijlen breedte hebbende Penlland Firth.
De groep beslaat uit 67 eilandjes, waarvan ruim de helft onbewoond zijn ; de voornaamste der O. zijn: Pomona of Mainland (met de hoofdslad Kirkwall), Zuid-Ronaldsha, Noord-Ronaldsha, Hoy, Flota, Græmsay, Eday, Rousa, Sanda Shapinsha, Stronsa en Westra. Al de O. te zamen hebben eene grondsoppervlakte van circa 21 vierk. mijlen; de gezamenlijke bevolking der O. bedraagt nauwlijks 32,000 zielen. Met de Shetland-eilanden vormen de O. een graafschap (Orkney and Shetland) van Schotland, van welk graafschap Kirkwall de hooldplaats is, In het jaar 84 na Chr. werden de O. aangedaan door de vloot van Agricola, en aan de Romeinen onderworpen; in de 10e eeuw overweldigd door de Noormannen, die de gansche bevolking ombrachten; later kwamen ze aan Denemarken, en zoo gingen ze eindelijk aan Jacobus VI over, door zijn huwelijk met Anna van Denemarken.Eene andere in 1821 door kapitein Weddel ontdekte groep eilanden in den Grooten Oceaan, ten Z.O. van Amerika, en ten O. N. O. van den Nieuw-Shetlandarchipel, heeft insgelijks den naam van O. ontvangen (Nieuwe Oreaden en Powell). Ze zijn onbewoond en onvruchtbaar. Het grootste dezer O. is genoemd Pomona en Mainland (of Coronalion).
