Mamelukken, van een arab. woord, dat »Slaven” beteekent, noemde men in Egypte eene soort van landweer, waarvan de oorsprong opklimt tot de invallen van Gengis-Khan. Het korps der M. bestond aanvankelijk uit jonge slaven (voornamelijk Circassiërs en Mingreliërs), die de Mongolen op hunne verschillende tochten gevangen hadden genomen, en waarvan de ayoebidische sultans van Egypte er een groot aantal gekocht hadden omstr. het jaar 1230.
Later werd die krijgsmacht voltallig gehouden door dezelfde middelen, waaraan zij haar ontstaan te danken had. De M. vormden een legioen, dat uit de knapste en beste soldaten van Azië bestond; doch de macht van dit nieuwe korps werd reeds spoedig geducht voor de sultans zelven, en het opperhoofd derM.,NoereddijnAli, werd 1254 door zijne officieren op den egyptischen troon geplaatst. Van dat tijdstip af tot 1517 werd Egypte geregeerd door de M., die twee dynastiën van sultans vormden, nl. de Baharieten (1254 —1382) en de Bordzjieten (1382—1517); maar het gansche tijdperk van de heerschappij der M. was slechts een tijdperk van schier onafgebrokene regeeringloosheid; en met uitzondering alleen van Noereddijn stierven al de elkander opvolgende opperhoofden der M. een gewelddadigen dood of werden afgezet. Eindelijk in 1517 werd hun laatste opperhoofd, Toeman-Bey, overwonnen door Selim, den sultan der Ottomanen, die hem liet ophangen, en die aan de M. alle oppermacht ontnam, hun slechts het bestuur der provinciën latende onder het opperbewind van eenen pacha, die benoemd werd door de Rorte. Zoo doende bestonden er, van toen af, 24 stadhouders of beys, die echter allengs weder hunne macht wisten uit te breiden, zoodat ze in het laatst der 18e eeuw feitelijk weder zoo goed als onafhankelijk over Egypte regeerden. De fransche overweldiging bracht echter aan hunne macht eenen geweldigen knak toe; en eindelijk werden ze door Mehemed-Ali, destijds pacha van Egypte, 1 Maart 1811 voor goed vernietigd: die onderkoning, al de aanmatigingen der beys moede, riep hen op genoemden datum bijeen, onder voorwendsel met hen te willen beraadslagen over eenen te ondernemen krijgstocht; en toen hij de meesten hunner op die wijze bijeen had, liet hij hen voor zijne oogen vermoorden.Tijdens de bezetting van Egypte door de Franschen nam generaal Bonaparte verscheidene mameluksebe ruiters in dienst, die hem naar Frankrijk volgden, en daar in 1804 eene compagnie vormden van de lijfwacht des keizers.
