eigentlijk Brauni (bij de inlanders Kalamantin, Klemantin of Klematan genoemd naar zekere zure vrucht), het grootste eiland van den aardbol, is een der Soenda-eilanden in den O. I. archipel, heeft een kust-omtrek van omstr. 700 geogr. mijlen, en beslaat eene oppervlakte van ruim 10,000 vierk. mijlen.
Twee bergketenen doorsnijden het eiland; een derzelve loopt parallel met de noordoostkust, en loopt uit in den Kini-Baloe in het noordelijk gedeelte van het eiland. De voornaamste rivieren zijn: de Borneo of Broenaï, de Koetei of Mahakkam, de Barito, de Pontianak, de Sambas en een aantal hoofden zij-rivieren meer. Het eiland isrijkaanmineralen: goud, koper,ijzer, tin en lood; kristallen,diamanten en parelen. Weelderige plantengroei, de heerlijkste zuidervruchten, de kostelijkste specerijen ; onmetelijke bosschen van eiken-, teak-, sandel- en ebbenhout, enz. De bevolking wordt geschat op 3) millioen zielen, deels oorspronkelijke bewoners (Papoewaas, Eidahanen en Dajaks of Badzjoes), deels geïmmigreerdeu (mahomedaansche en heidensche Maleijers,Chinezen, Javanen en Boegi). De voornaamste staten van B. zijn:a) het rijk Sambas op de westkust, met de hoofdstad Sambas, waar de sultan resideert, en met de stad Pontianak, het middelpunt van het nederlandsche gezag op deze kust;
b) het rijk Succadana, op de zuidwestkust, staande onder nederl. oppergezag, met de hoofd- en koopstad Succadana;
c) het rijk Bandjermassin, op de zuidzijde van het eiland, met de hoofdstad Bandjermassin; de rijken
d) Passir,
e) Koeti-Lama en
f) Tiroen op de oostkust;
g) het rijk van den sultan van Soeloe op de noordoostkust; en eindelijk op de noordwestkust
h) het Maleische koningrijk Borneo, met de hoofdstad B. (eigenlijk Broenaï of Brauni), die aan de (voor groote schepen 15 mijlen opwaarts bevaarbare rivier) B. ligt, aanzienlijken handel drijft, de residentie is van den sultan, en 30,000 inw. telt. Het eiland B.werd 1521 ontdekt door de Portugezen. Sedert 1604 zijn de Hollanders begonnen vasten voet te krijgen op B.; en de nederlandsche bezittingen op dit eiland, die regtstreeks onder nederl. bestuur staan, beslaan 9373 vierk. mijlen, met eene bevolking van 700,000 zielen. Sedert de tweede helft der 19e eeuw zijn ook de Engelschen begonnen zich op de zuidwest-en noordwestkust van B. te nestelen.
