Er kunnen vormen van tarwe/gluten overgevoeligheid worden onderscheiden: 1) coeliakie 2) voedselallergie voor tarwe 3) klachten ondervinden na eten van tarwe, maar niet in te delen in vorm 1 of 2.
1) Coeliakie
In Nederland hebben naar schatting 150.- 200 duizend mensen coeliakie, een auto-immuunziekte waarbij de immuun-afweer zich tegen het eigen weefsels, in dit geval de darm, keert. Zowel het aangeboren- als het aangeleerde immuunsysteem zijn betrokken bij deze ziekte, zich uitend in het aanwezig zijn van HLA-DQ2 of HLA-DQ8 receptorgenen. Alhoewel 25-30% van de bevolking deze genen heeft blijkt slechts 4% de ziekte echt te ontwikkelen. Coeliakie ontstaat dan ook door een combinatie van zowel specifieke genetische aanleg als omgevingsfactoren. Tot de laatste behoort vooral de consumptie van (tarwe)gluten. Advies: levenslang glutenvrij dieet.
2) Tarwe-allergie
Alhoewel het voorkomen van sensitiviteit bij ongeveer 2% van de mensen aanwezig is, bedraagt het optreden van aantoonbare allergie slecht 0.25% van de bevolking. Het betreft een ongewenste reactie van het immuunsysteem op tarwe gluten waarbij het lichaam reageert alsof het een ziekteverwekker is die onschadelijk gemaakt moet worden. Dit gebeurt d.m.v. allergeen-specifieke (IgE) antilichamen. Wanneer deze mestcellen mest-cellen activeren tot het afgeven van histamine kan dat leiden tot het optreden van opgezwollen slijmvliezen, slikproblemen, benauwdheid en soms ook diarree, braken, astmatische reacties en huiduitslag. In ernstige gevallen zelfs tot een anafylactische shock. Advies: gluten vrij eten.
3) Overgevoeligheid ZONDER dat er sprake is van coeliacie of allergie.
Dit treedt op bij mensen die klachten rapporteren die op het hebben van coeliakie of tarwe-allergie lijken maar dit aantoonbaar NIET hebben. Veelal betreft dit zelf-diagnostiek. Vaak ook krijgen mensen het gevoel hier aan te lijden na het horen van anderen dat dit mogelijk wel het geval.
