Nabestaandenpensioen wordt uitgekeerd aan iemand wanneer zijn of haar partner of ouders komen te overlijden. Het is bedoelt als financiële compensatie voor het wegvallen van inkomen door overlijden.
Wanneer een partner of ouders komen te overlijden, kan dit grote gevolgen hebben voor de financiële situatie van de wederhelft. In Nederland heeft men recht op nabestaandenpensioen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten nabestaandenpensioen. De algemene nabestaandenwet (Anw) geeft onder bepaalde voorwaarden iedere Nederlander recht op een uitkering wanneer een partner of een van de ouders komt te overlijden. In Nederland is iedereen automatisch verzekerd voor de Anw.
Wanneer een overleden partner in loondienst heeft gewerkt, heeft men daarnaast vaak recht op een aanvullend nabestaandenpensioen. Dit pensioen is in de loop der jaren opgebouwd door de werkgever en komt bovenop de Anw. Hierin wordt een onderscheid gemaakt tussen pensioen uit opbouwbasis en pensioen uit risicobasis. In het eerste geval wordt een deel van het loon ingehouden en over de jaren een pensioen opgebouwd. Het recht op opgebouwd nabestaandenpensioen vervalt niet. Bij een nabestaandenpensioen op risicobasis bouwt men in de loop der jaren ook een bedrag op. Wanneer men echter naar een andere werkgever gaat, vervalt het recht op dit pensioen. Komt men te overlijden terwijl men nog bij de betreffende werkgever werkzaam is, dan heeft de overgebleven partner wel recht op deze vorm van nabestaandenpensioen.
Wanneer men komt te overlijden en men was voorheen getrouwd met een andere partner, dan hebben zowel de huidige als de ex-partner recht op een deel van het nabestaandenpensioen. Voor beiden geldt dat ze recht hebben op het deel dat is opgebouwd ten tijde dat ze getrouwd waren met diegene die is overleden.
