Familienamen

Leendert Brouwer (2017)

Gepubliceerd op 19-06-2017

Quak

betekenis & definitie

Naamdragers die van het Zuidhollandse eiland Voorne komen, zullen een verband kunnen zoeken met de tussen Rockanje en Hellevoetsluis gelegen polder De Quack, die in 1475 werd bedijkt. Blijft de vraag hoe de polder aan zijn naam komt. Het WNT en het MNW verschaffen bij het woord kwak (quak) een groot aantal betekenissen: van klanknabootsing van verschillende dieren tot het neerkwakken van iets, dranksoorten (jenever, bier), een vissersboottype (vgl. Kwakman) en het spelbord (quaecbort) waarmee het kwakspel, een dobbelspel, werd beoefend.

Misschien kunnen we bij de polder De Quack, of het buitendijkse land voordien, denken aan een kenmerkende benaming zinspelend op de slikgrond. Of moeten we het houden bij een verwijzing naar de vogelsoort kwak, een reigersoort, en werd De Quack en het nabije Quackjeswater naar de hier broedende vogelsoort genoemd? Mogelijk geldt dit ook voor de samengestelde namen Kwakkenbos en Kwakernaak.

De suggestie van P. Dekker (zie onder documentatie) kunnen we zeker ter harte nemen: aangezien de eerste naamdrager van een familie Quak uit De Zijpe een vogelvanger was, veronderstelt hij dat het een beroepsbijnaam betreft op grond van het (nabootsende) gekwaak van zijn (lok)eenden. Frappant is overigens dat hij zijn beroep uitoefende op het slikkerige wad voor zijn woonhuis aan de Oudesluis. Zouden we hier een overeenkomst kunnen bespeuren met (De) Quak op Voorne? (De naam Quak kwam in de omgeving van De Zijpe echter al eerder voor, zodat rekening met verborgen filiatie kan worden gehouden).