levensmiddelen steriliseren door ze te koken en vervolgens luchtdicht af te sluiten in speciale flessen
Johann Weck [1841-1914] was niet de uitvinder van de weckfles. Pogingen levensmiddelen te conserveren door ze te koken gaan terug tot de Franse natuurkundige Denis Papin [1647-ca.1714], uitvinder van de papiniaanse pot. Papins werk kreeg onder meer navolging van François Appert en Louis Pasteur.
Het was echter de Duitse chemicus R. Rempell uit Gelsenkirchen die deze techniek toepaste voor particulier gebruik. Hij bedacht een manier om levensmiddelen te conserveren door ze eerst te verhitten en vervolgens in luchtdicht afgesloten glazen potten op te slaan. Toen Rempel in 1883 stierf, nam een zekere Albert Hüssener de patenten over. Die verkocht ze omstreeks de eeuwwisseling aan Johann Weck.
Volgens Müller (1964) kwam Weck uit Schneidhain in de Taunus. Hij had zich in 1895 in Oflingen aan de Zwitserse grens gevestigd omdat hij als vegetariër het fruit van die streek zo smakelijk vond. Weck verkocht de weckpotten een tijdje in dienst van Hüssener in het zuiden van Duitsland. In 1900 richtte hij een eigen firma op. Weck nam ook patent op de woorden wecken en einwecken, maar volgens Koenen (1986) was wecken al in 1906 een algemeen begrip geworden.
In Nederland sprak men aanvankelijk ook wel van wecksen. Kramers' Algemeen verklarend woordenboek vermeldt dit begrip in 1912 als eerste, in de samenstelling weck(sch)-glas. De verklaring luidt 'glazen pot voor inmaak en sterilisatie van groenten en vruchten'. Een jaar later, in 1913, duikt wecksen op als voorbeeld van 'keukentaal' in het Handboek der Nederlandsche Taal (I, p. 529) van Jac. van Ginneken.
Oosthoek is in 1923 de eerste Nederlandse encyclopedie die het wecken vermeldt. De weckflessen hebben, zo meldt dit naslagwerk, 'doordat zij gemakkelijk gereinigd en herhaaldelijk gebruikt kunnen worden, alsmede door hun practische wijze van afsluiting, vooral in den huishouding veel toepassing gevonden'.
Dat laatste zal ook de reden zijn waarom de W.P. voor de vrouw in 1953 maar liefst anderhalve kolom besteedt aan het trefwoord wecken. De Nederlandse huisvrouw krijgt daarin onder meer enkele kostenbesparende tips. Zo wordt haar aangeraden de speciale 'inmaakketel' van Weck te vervangen door een grote pan en luidt het bijschrift bij een instructieve foto: 'Als men bakt, kunnen gelijktijdig enkele flessen geweckt worden (gasbesparing); een weinig water toevoegen in de braadslede'.
De Grote Van Dale vermeldt de meeste samenstellingen met weck, te weten -fles, -glas, -ketel, -pot en -toestel. Wecken kan ook overdrachtelijk worden gebruikt.
In het Duits spreekt men van einwecken. Volgens Kluge (1975) werd dit in 1906 voor het eerst gebruikt in het door de firma J. Weck & Co. uitgegeven tijdschrift Frischhaltung.
