Ewoud Sanders woordenboeken

Ewoud Sanders (2019)

Gepubliceerd op 20-02-2019

nacht van Wiegel

betekenis & definitie

Dit is de nacht van 18 op 19 mei 1999, waarin VVD-senator Hans Wiegel het kabinet Kok II liet vallen door in de Eerste Kamer als enige VVD’er tegen het correctief referendum te stemmen. In de media werd dit onmiddellijk de nacht van Wiegel genoemd, naar analogie van de nacht van Schmelzer (van 13 op 14 oktober 1966). Wie voortaan een kabinet wil laten vallen kan dat maar beter ‘s nachts doen, want met ‘de middag of avond van x’ haal je de geschiedenisboekjes niet.

De ochtend ná de nacht waren de reacties nog lauwtjes (‘teleurstellend, verbijsterend’), maar al snel ontstonden er twee kampen. Tegenstanders als Hans van Mierlo en Jan Blokker noemden Wiegel een ‘stuitend ijdele potsenmaker’, een ‘dubieuze politieke hansworst’ en een ‘derderangskracht van het provinciaal amateurtoneel’. Hij was ‘een kind met een vuurwapen’.

Medestanders noemden ‘de sloper van Paars’ een ‘kroonjuweel van de democratie’ en ‘de slimste politicus van de eeuw’. Toen Wiegel zijn senatorscoup pleegde stond hij op het punt van Leeuwarden te verhuizen naar Diever in Drente. De vele verslaggevers die hem bij zijn nieuwe monumentale boerderij om een reactie kwamen vragen, werden ter plaatse Wiegelaars genoemd.

‘In zekere zin was Wiegels actie er een van hemelse genade’, schreef René Zwaap in De Groene Amsterdammer, ‘een geval van kabinetseuthanasie op humanitaire gronden. Wiegel bewees er ook veel mensen een dienst mee.’

Kabinetseuthanasie — ook dat woord viel in 1999 voor het eerst.