Ewoud Sanders woordenboeken

Ewoud Sanders (2019)

Gepubliceerd op 05-05-2018

Melbatoost

betekenis & definitie

(±1984, uit het Engels) dun, plat toostje

Net als pêche-melba (z.a.) is melbatoost vernoemd naar de Australische zangeres Helen Mitchell (1861-1931). Mitchell kwam uit Richmond, een voorstad van Melbourne. Bij haar Europese debuut, in 1887 in Brussel, koos zij de artiestennaam Madame Melba - naar de stad waar zij als zesjarig meisje voor het eerst optrad. Vanaf 1918 mocht ze de Engelse titel 'Dame' voeren en stond ze bekend als Dame Nellie of Dame Melba.

De uitvinding van de melbatoost is geboekstaafd in de biografie van de beroemde Zwitserse hotelier César Ritz (1850- 1918). Ritz bezat een reeks hotels, waaronder het Savoy in Londen. In 1897 vond Georges-Auguste Escoffier (1846-1935), chef-kok van het Savoy, op aanwijzingen van mevrouw Ritz een nieuw toostje uit door een geroosterde boterham overlangs door te snijden en opnieuw te roosteren. Hij noemde het toast Marie - naar mevrouw Ritz. Een paar weken daarna keerde Melba, na een tournee door de Verenigde Staten, ziek terug naar Londen. Melba had last van buikloop en Escoffier raadde haar toost aan. Mevrouw Ritz hoorde dit toevallig. Zij was toch al niet ingenomen met de naam 'toast Marie' en suggereerde daarom 'toast Melba'. Zo staat het in de biografie van César Ritz, geschreven door zijn vrouw.

Een andere verklaring wil dat Melba tijdens een vermageringskuur weigerde Escoffiers pàté te eten als die op brood werd opgediend. Daarop zou Escoffier de melbatoost hebben uitgevonden. Dit is echter minder aannemelijk.

De melbatoostjes van Escoffier waren gekruld en zeer breekbaar. Ze werden slechts als exclusief hapje in dure restaurants geserveerd. De uitvinding van de platte melbatoostjes staat op naam van de Amerikaanse Marjorie Weil (1900-1990). In 1932 kocht zij de Devon Bakeries in New York. Weil ontdekte dat de toastjes plat uit de oven kwamen als je een strijkijzer op het deeg zette. Sindsdien wordt melbatoost internationaal massaal geproduceerd, onder andere bij Buitoni in Toscane. Alleen al in Nederland worden er jaarlijks 30 miljoen pakjes van verkocht.

Engels Melba toast (1897).

Vergelijk pêche-melba

M.L. Ritz Césor Ritz (1938) xiv, 204; Hendrickson Dict eponyms (1985) 212; Austrolian dict ofbiogr. 10 (1986) 475-479; H.M. 'Melbatoost voor de gewone man'. in: NRCH 9.5.1990; Trahair Australian dict ofeponyms (1992) 135-136. 176; OED (199 32); Jacomijn de Raad. 'Melbatoast', in: Volkskrant 31.12.1994.