Wat is momenteel de grootste economische sector in de Europese Unie? Nee, niet de landbouw, maar leisure. Leisure is Engels en betekent ‘vrije tijd’, maar in bredere zin wordt het ook gebruikt voor vrijetijdsindustrie (een woord dat we sinds 1991 kennen). Alleen al in Nederland is het bedrag dat aan toeristisch-recreatieve zaken wordt uitgegeven, gestegen van 35 miljard in 1992 tot 42 miljard in 1997.
Vooral in opkomst is het leisurepark. In de media debuteerde het woord op 4 september 1999, in NRC Handelsblad:
Kardinge is een voorloper van een ontwikkeling die door heel Nederland in opkomst is: de opkomst van het grootschalige leisurepark aan de randen van de steden. Met Pasen moet bij Enschede ‘Miracle Planet’ opengaan, Nederlands eerste pretwijk op commerciële grondslag. Naast het Arkestadion, tussen het spoor en het Twentekanaal, verrijst dit ‘grootste indoor-entertainment complex van Europa’ ter grootte van ongeveer twaalf voetbalvelden. Na een investering van 130 miljoen gulden moeten tien overdekte attracties — de grootste doos is driehonderd meter lang — met een hotel onder de skipiste en ruim tweeduizend overdekte parkeerplaatsen, jaarlijks anderhalf miljoen bezoekers trekken.
Behalve van leisurepark was in het artikel sprake van leisure center, leisure box, leisuremarkt, leisurevoorziening en leisure manager (‘Groot-Brittannië kent al het vaktijdschrift Leisure Management, en op het Internet bieden zich talloze opleidingen aan voor het vak van “leisure manager”’). Columnist Jan Mulder vond leisurepark maar een gruwelijk woord. In de Volkskrant schreef hij: ‘Leisurepark. Misschien spreken Amersfoorters het al uit in het Nederlands. Leizuurpark. [...] De Nederlandse taal is aan het dementeren en er is hier pas geld voor zorg als je naar de rechter stapt.’
Begin december vroeg NRC Handelsblad in een prijsvraag onder meer om een Nederlandse vertaling van leisurepark. De jury honoreerde inzendingen uit twee verschillende categorieën. ‘De parken zelf kunnen wellicht hun voordeel doen met woorden als reuzepretpark, pretparadijs en luilekkerpark (‘voordelig en fan-tas-tisch tweedaags arrangement in een pretparadijs’). Meer voor beleidsnotities: megapretpark en megattractiepark.’
