Met het Verdrag van Lissabon hebben nationale parlementen een aantal nieuwe rechten en bevoegdheden gekregen.
Artikel 12 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) en Protocol nr. 1 geven hen het recht om rechtstreeks informatie te ontvangen van EU-instellingen betreffende wetgevingsprogramma's, overlegdocumenten, Raadsnotulen, enz. naast de EU-wetgevingsbesluiten.
Artikel 5 VEU en Protocol nr. 2 geven hun het recht bezwaar te maken tegen EU-wetten op grond van het subsidiariteitsbeginsel door middel van een systeem van gele (artikel 7, lid 2 van Protocol nr. 2) en rode (artikel 7, lid 3 van Protocol nr. 2) kaarten. Volgens artikel 8 van Protocol nr. 2 mogen EU-landen het Hof van Justitie van de EU verzoeken de wettelijkheid van EU-besluiten te toetsen.
In de ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid (RVVR) moeten parlementen volgens artikel 70 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) op de hoogte worden gehouden van het evaluatiesysteem voor de uitvoering door EU-landen van het RVVR-beleid. Artikel 85 en 88 VWEU staat hen toe de activiteiten van Eurojust en Europol te controleren.
Artikel 48 VEU en artikel 81 VWEU maken het gebruik van algemene en specifieke overbruggingsclausules mogelijk. Hierdoor kan de wetgevingsprocedure die normaal gebruikt wordt onder bepaalde specifieke voorwaarden worden veranderd.
Zie ook
• Eurojust
• Europees Parlement
• Europol (Europese Politiedienst)
• Subsidiariteit
• Doorzichtigheid van de werkzaamheden van de Raad
• Website van het Europees Parlement over betrekkingen met nationale parlementen
• Website van de Europese Commissie over adviezen van nationale parlementen en antwoorden van de Commissie
