Verraders binnen de eigen rangen; sympathisanten van een vijand die klaarstaat om op het gunstigste moment toe te slaan. Tijdens de Spaanse burgeroorlog bestormde de Nationalistische generaal Emilio Mola de stad Madrid, die in handen was van de Republikeinen, met vier colonnes (= legerafdelingen). In oktober 1936 verklaarde hij tijdens een uitzending dat er zich een ‘vijfde colonne’ in de stad bevond die met hem samenspande. Sindsdien wordt de uitdrukking gebruikt om individuen of groepen aan te duiden die zich bezighouden met sabotage, spionage en andere subversieve activiteiten. De term komt ook voor in het Engels: fifth column.
Minister Gerrit Zalm (Financiën) heeft keihard uitgehaald in de richting van het Europees Parlement en in het bijzonder naar de Nederlandse afgevaardigden, die hij ziet als een soort vijfde colonne bij zijn pogingen de Europese uitgavengroei tot nul beperkt te houden.
De Financiële Telegraaf] 26-10-98
Eerder deze week zei tijdens een debat van het Servische parlement de ultranationalistische vicepremier van Servië, Vojislav Seselj, dat buitenlandse journalisten een ‘vijfde colonne’ vormen die ‘tegen de muur moet worden gezet’.
NRC Handelsblad, 25-03-99
De Cubaanse regering beschouwt de criminelen als de vijfde colonne van de yankees.
Adri Hoefnagel in Cubanismo, 09-09-99, webpagina
Er is een Vijfde Colonne aan het werk. Niet een van dichters of dissidente kernfysici die verbanning verdienen, nee, de nieuwe ‘vijanden van het volk’ zijn bommenleggers die hele woonflats in Moskou met bewoners en al opblazen.
NRC Handelsblad, 14-09-99
