Het berekenen in eigen voordeel; zwartwerken; frauderen. Een deftig klinkend woord (calculeren) wordt hier gebruikt om minder eerzame praktijken te camoufleren. In politieke kringen is deze uitdrukking sedert begin jaren negentig van de vorige eeuw ook erg populair want weinig aanstootgevend. Iedere burger sjoemelt wel eens met zijn belastingaangifte maar niemand wordt er graag van beschuldigd een fraudeur te zijn.
De moraal van deze neoliberale zedenschets is duidelijk: calculerend gedrag maakt elke menselijke verstandhouding onmogelijk en veroorzaakt op den duur de ineenstorting van de samenleving.
De Groene Amsterdammer, 06-03-96
Hoe voorkom je in zo’n wirwar calculerend gedrag, waarbij verzekeraars inspelen op de verleiding van verzekerden om niet voor het risico van anderen op te draaien?
HP/De Tijd, 19-02-99
En burgers en hun organisaties zijn steeds meer geneigd buiten de politieke arena hun recht, c.q. hun gelijk te halen; calculerend gedrag van burgers is daarbij in toenemende mate maatgevend geworden.
NRC Handelsblad, 12-07-99
