(Pieter Daeren of Daets) (Kassei 1531 of 1532-Elbing 17 maart 1588). Calvinistisch prediker en reformator, die maar weinig in Zeeland is geweest, maar tot op de dag van vandaag zijn invloed heeft behouden, met name door zijn psalmberijming ‘De Psalmen Davids ende ander Lofsanghen uit den Francoyschen dichte in Nederlandsche overgeset (1566)’, zijn vertaling van de Heidelbergse catechismus die hij aan zijn psalmen toevoegde en zijn bewerking van een aantal liturgische formulieren.
Dathenus is zijn geestelijke loopbaan begonnen als Karmelieter monnik in Ieperen. Op 19 jarige leeftijd sloot hij zich aan bij het calvinisme. Hij vluchtte naar Londen, waar hij bij de vluchtelingengemeente een opleiding kreeg en werd vluchtelingen-predikant te Frankfurt am Main.Stichtte in 1562 in een leegstaand klooster de vluchtelingengemeente van Frankental in de Rijn-Palts. Daar gaf hij in 1566 zijn psalmen uit. In dit jaar of het volgende moet deze man, met zijn onstuimige aard, die als geen ander in de Nederlanden een ijveraar is geweest voor de calvinistische reformatie, in Zeeland zijn geweest. J.W. te Water haalt een brief van hem aan, geschreven vanuit Middelburg naar Zierikzee, met een aansporing de kerken op Schouwen te ‘reinigen’; op grond van o.m. deze brief heeft men hem er wel van beschuldigd, te hebben deelgenomen aan de beeldenstorm, maar bewezen is dit niet.
Na 1572 werd hij raadsman van de prins van Oranje inzake de kerkegoederen, maar kwam (1578) met de prins in heftig conflikt over de plannen voor een religievrede.
In Zeeland worden zijn psalmen nog altijd uitgegeven.
Later woonde in Middelburg een naamgenoot van Dathenus die er in 1721 poorter werd.
Hij was boekhandelaar, drukker van de Staten en vanaf 1734 ouderling. Hij werd aangezien voor de laatste manlijke afstammeling van Dathenus.
Dathenus was een geharnast en onverzettelijk strijder voor het calvinistische protestantisme en als zodanig zal hij zijn betekenis behouden.
LITERATUUR
Ruys, Petrus Dathenus. Punt, Mislukte bemiddeling. H.Q. Janssen, Petrus Dathenus. Biographisch woordenboek Prot. godgeleerden.
