Encyclopedie van Zeeland

Kon. Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1982)

Gepubliceerd op 24-11-2020

DOK

betekenis & definitie

Een dok of nat dok is een haven, die door middel van een sluisdeur kan worden afgesloten, zodat het waterpeil op een bepaalde gewenste hoogte kan worden gehandhaafd. Het oudste dok in Zeeland is het Marinedok te Vlissingen, op de plaats waar thans de Koninklijke Maatschappij ‘De Schelde’ is gevestigd.

Het Marinedok kwam in 1693 tot stand.In een droogdok kunnen schepen worden drooggezet, zodat inspectie, onderhoud en reparatie van het onderwater-gedeelte van het drooggezette schip mogelijk is. Er bestaan vaste of gegraven en drijvende dokken.

Vaste of gegraven droogdokken zijn de oudste soort en ontstonden voor het eerst aan het eind van de zeventiende eeuw. Voor die tijd werden de schepen voor reparatie op het droge getrokken of te water liggend ‘gekield’, d.w.z. zo ver omgetrokken met behulp van takels, dat het te inspecteren of te repareren bodemgedeelte boven water kwam.

Met de toename van de tonnage en diepgang der schepen werden beide methoden te omslachtig, zodat het denkbeeld ontstond om het schip in een bassin te plaatsen en na afsluiting het water uit dit bassin te doen verwijderen. Deze inrichtingen kwamen het eerst tot stand in de havens van West Europa met een groot verval tussen hoog- en laagwater. Hierbij werd de dokvloer iets boven het laagwaterpeil aangebracht, zodat bij laag-