Encyclopedie van Noord Brabant

Anton van Oirschot (1985-1986)

Gepubliceerd op 20-10-2020

ONTCOMMER, SINT

betekenis & definitie

ook bekend als Sint Wilgefortis. zogenaamde baardheilige: zou een dochter zijn geweest van de heidense koning van Portugal. Wilgefortis was katholiek geworden en weigerde daarom te trouwen met de koning van Sicilië.

Volgens het verhaal sloot haar vader haar op in een kerker. Zij bad tot God. dat hij haar maagdelijkheid zou beschermen. In diezelfde nacht nog groeide een baard op haar gelaat. Haar vereerder gaf toen de moed op. Haar vader het haar echter aan een kruis nagelen en zo stierf zij de marteldood. Zij wordt aangeroepen om bevrijd te worden van alle kommer en verdriet, vandaar de naam Ontcommer.

De figuur, waarvan de verering afkomstig zou zijn uit het Westbrabantse Steenbergen, heeft echter nooit bestaan, maar is voortgekomen uit de volksfantasie. De verering in Steenbergen gaat terug tot in de vroege 15de eeuw: zij wordt daar aangeroepen als een meisje om een vrijer verlegen zit. Resten van verering zijn ook teruggevonden in 's-Hertogenbosch. Bergen op Zoom en in Waalre. waar een schilderij van Adriaan de Lelie bestaat, en in Heeze. waar de heilige is afgebeeld op een der paramenten. De St. Jan in Den Bosch bezat een altaarbeeld. Het beeld, dat in de 16de eeuw wordt genoemd, is echter verdwenen.Bron: J. W. in Ed. Brab. juli '48.