Gron.: Bennewolle.
Hoofdplaats van de gemeente Bellingwedde, tot 15 september 1968 tevens van de voormalige gemeente Bellingwolde met voorts als belangrijkste dorpen en gehuchten Bovenstreek, Vriescheloo, Veelerveen, Rhederveld, Rhederbrug, De Lethe, Den Ham, Oudeschans, Koudehoek en Klein-Ulsda.
Bellingwolde ligt tussen twee belangrijke waterwegen, de Westerwoldsche Aa in het W. en het Vereenigd of B.L. Tijdenskanaal in het O. In het N. bereikt het langgerekte dorp de Duitse grens; grenskantoor. Bellingwolde ligt aan het Bellingwolderdiep; het Bellingwoldermeer is dichtgegroeid. Op de plaats van de uitwatering van de Westerwoldsche Aa in de Dollard, de Bellingwolderzijl, werd de Bellingwolder Schans of Oudeschans aangelegd (1593). De uitwatering van Bellingwolde geschiedde sinds 1704 via de nieuwe Bellingwolderzijl in de Egypterdijk, vlak naast de Beersterzijl (thans buurtschap Hongerige Wolf).
De aan St.-Jacobus gewijde kerk is in 1527 gebouwd ter vervanging van een door de Dollardvloed van 1509 zwaar beschadigde andere kerk. De kerk bezit een preekstoel uit 1660, gemaakt door mr. Christopher, en een orgel, in 1797 gebouwd door H.H. Freytag en F.C. Schnitger jr. In de kerkvloer bevinden zich verschillende 17de-eeuwse grafzerken.
De vrijstaande toren is in 1720 gebouwd en in 1909 verhoogd. In de toren hangen twee klokken, in 1609 door Johan en Mamees Fremy gegoten.
Bellingwolde telt veel belangwekkende, overwegend uit het derde kwart van de 19de eeuw daterende boerderijen die een goed beeld geven van de ontwikkeling van het Oldambster boerderijtype. Ze symboliseren de rijkdom van de boeren in dit gebied, vanaf het einde van de 18de eeuw.
Het streekmuseum De Oude Wolden (1973) is gevestigd in een oud herenhuis en bevat twee Groninger stijlkamers, klederdrachten, gebruiksvoorwerpen, gereedschappen, landbouwwerktuigen, brandspuiten, speelgoed, een oud winkeltje en archeologische en geologische vondsten.
Ten O. van het Vereenigd of B.L. Tijdenskanaal ‘achter’ Bellingwolde bevinden zich tegen de Duitse grens aan twee in de jaren ’80 gerestaureerde militaire versterkingen uit de laatste jaren van de 18de eeuw: een zgn. flèche, een deels omgrachte aarden wal en een redoute, een omgrachte vierkante schans. De flèche steekt bij grenspaal 188 als een speerpunt Duitsland in, de redoute ligt verder zuidwaarts op dezelfde afstand van het kanaal als de flèche langs de noodwest-zuidoost lopende grens; aan de Nederlandse kant ligt hier het gebied De Lethe.
Bellingwolde heette aan het einde van de Middeleeuwen Bellingewolde = bij het wold van het geslacht Bellinga, de lieden van Bello (mansnaam). Schimpnaam voor de inwoners: Knollentrekkers.
Lit.: F. Kruiter-Steenhuis, Bellingwolde in oude ansichten (Zaltbommel 1981); F. Kruiter-Steenhuis, G. Lameijer-Willems, A. Letema-Rotgans en L. Scholte-Smit, Bellingwolde, Oudeschans, Vriescheloo en Veelerveen in oude ansichten (Bellingewolde 1982); E.H. Togtema e.a., Bellingwolde vroeger en nu (Bellingwolde 1980).
