Bij overwegend op de verkoop, met winst als doel, gerichte voortbrenging („Erwerbswirtschaft” zie: Behoeftenbevrediging-indirecte) is A. het voornaamste probleem, daar deze noodzakelijk is om de geproduceerde ruilwaarde tot gebruikswaarde te maken, zoowel als om de productieve kringloop van het kapitaal in het productieproces af te sluiten, de winst te realiseeren en het gebruikte kapitaal opnieuw zijn kringloop te doen aanvangen. Hoewel reeds Jean Baptiste Say („theorie des débouchés, 1803) wees op een algemeen economisch evenwicht 4-, doordat „alle producten slechts tegen producten worden geruild”, blijkt meer en meer dat de mogelijkheid tot voortbrenging in onze huidige maatschappij bij de gegeven verdeeling van het maatschappelijk inkomen in het algemeen grooter is dan de mogelijkheid tot A. der voortgebrachte waren.
Hierdoor is tegelijkertijd een beperking opgelegd aan de behoeftenbevrediging, die beneden het technisch mogelijke blijft, en aan de uit de voortbrenging verkregen baten. Ook de ruil van producten en arbeidskracht vindt hierdoor plaats op een lager niveau dan mogelijk zou zijn.
Tijdens de periode van hoogconjunctuur in Amerika in 1925-29 werd in het algemeen minder dan 80% van de totale productiecapaciteit benut, terwijl daarna in vele gevallen meer dan 50% braak lag. Theoretisch wijst o.a.
J. M.
Keynes op de mogelijkheid dat zonder belangrijke wijzigingen in de economische structuur of kunstmatige maatregelen, voortbrenging en tewerkstelling zich zullen stabiliseeren op een niveau dat belangrijk lager ligt dan het vroeger bereikte of thans mogelijke maximum.Technisch wordt de A. verwerkelijkt door de handel als onderdeel van het produceerende bedrijf of als zelfstandige onderneming.
Lit.: J. B. Say, Cours complet d’éeonomie politique, 1840; Edwin G. Nourse a.o., Amerika’s capacity to produce (The Brookings Inst.) 1934 ; J. M. Keynes, The general theory of employment, interest and money, 1936.
