Dr. Chris Schriks

Uitgever-drukker, auteur, historicus

Gepubliceerd op 03-11-2016

‘Academie van Boekwetenschap’

betekenis & definitie

De ‘Bibliotheek van het Boekenvak’ kan gezien worden als een Academie van Boekwetenschap. Zij is van oorsprong een vakbibliotheek, in 1845 opgericht door Frederik Muller om boekverkopers en uitgevers in de gelegenheid te stellen vakliteratuur te raadplegen. De bibliotheek groeide uit tot een wereldwijd informatieplatform voor boek- en aanverwante wetenschappen.

Ondanks de kritiek in de Jaarvergadering van de Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels dat zo’n bibliotheek volstrekt overbodig en nutteloos was, werd het voorstel aangenomen. Toch heeft haar voortbestaan een paar keer aan een zijden draad gehangen. Tien jaar na de oprichting schudde Muller zijn vakgenoten wakker door te dreigen dat, als van de bibliotheek geen of nauwelijks gebruik werd gemaakt, hij de door hem afgestane boeken zou terugnemen en de gehele zaak als niet geschied te beschouwen.

In 1864 gaf Muller opnieuw een schot voor de boeg. Omdat de belangstelling voor de bibliotheek gering was, wilde hij de bibliotheek terugkopen. Dat kwam echter de eer van de Vereeniging te na.

Daarna ging het beter. Jaar na jaar groeide de bibliotheek met aankopen en aanwinsten en met regelmaat verschenen catalogi die het boekenbezit beschrijven. Gedwongen door zijn vele bezigheden, maar ook door zijn lichamelijke gesteldheid, was Muller in 1877 genoodzaakt afscheid te nemen van de bibliotheek die hij vanaf 1845 had beheerd. De boekenverzameling verhuisde naar het nieuwe domicilie van de Vereeniging aan de Spuistraat, waar ook het ‘Bestelhuis van den Nederlandschen Boekhandel’ werd ondergebracht.

Omdat de bibliotheek te omvangrijk werd voor de Vereeniging werd zij in 1958 in bruikleen gegeven aan de Universiteit van Amsterdam en ondergebracht bij de Bijzondere Collecties aan de Oude Turfmarkt. In 2020 bestaat zij 175 jaar. Zij omvat meer dan vijf kilometer boekenplank en telt ruim een miljoen objecten. Het is een emplacement geworden dat internationaal befaamd is.