Historische collectie Nederland

Rijksdienst voor het cultureel erfgoed (2019)

Gepubliceerd op 13-06-2019

cancellen

betekenis & definitie

De cancel bevindt zich in de windlade, haaks op de registers en de pijpstok. Ze wordt aan de zijkanten begrensd door wat men scheien noemt en aan de boven en onderzijde door sponsels, dekstukken. In de bovenste dekstukken bevinden zich de boringen waardoor de wind naar de pijpen kan stromen.

In sommige orgelbouwtradities zijn de bovensponsels vervangen door een massieve of gelaagde dekplaat die over de hele bovenzijde van de windlade is vastgelijmd. De ondersponsels worden soms ook vervangen door perkament of leer in plaats van hout. De functie van het cancel bestaat erin de wind die uit het ventiel komt te kanaliseren naar alle pijpopeningen voor alle stemmen, maar voor één toets tegelijk, vandaar ook tooncancel.

Alle cancellen moeten perfect dicht zijn om een goede winddruk te garanderen. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)