Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 08-01-2020

Empirisme

betekenis & definitie

is een richting in de kennistheorie, die ten opzichte van den oorsprong onzer kennis leert, dat we echte kennis niet verkrijgen door denken maar door ervaring (empirie), door waarneming van de dingen met onze zintuigen. Het rationalisme, dat de kennis afleiden wil uit de menschelijke rede, bouwt een schijnwereld op, maar de ervaring door middel van de zintuigen doet ons, zoo zegt men, de dingen in hun wezen kennen.

De mensch komt niet ter wereld met een fonds waarheden in zich, die hij nu denkend kan verwerken, maar de menschelijke ziel is een onbeschreven blad papier gelijk, waarop door middel van onze zintuigen letters en woorden geschreven worden. Wanneer we de kennis, door waarneming verworven, rubriceeren en systematiseeren, kunnen we wetenschap verkrijgen.

Vertegenwoordigers van het Empirisme zijn in de oudheid de Sofisten, Stoïcijnen en Epicuristen, en in de nieuwere filosofie o.a. Bacon, Locke, Hume, J.

S. Mill, en de meeste Engelsche wijsgeeren.Het Empirisme verdedigt in zijn eenzijdigheid deze waarheid, dat al onze kennis met waarneming door de zintuigen begint. Als stelsel is het evenwel te verwerpen, omdat op het standpunt van het Empirisme de algemeenheid en noodwendigheid der kennis nooit is te handhaven.