is die werkzaamheid van den mensch als kennend wezen, waardoor hij nieuwe gewaarwordingen opneemt, die aanpast aan en invoegt in den aanwezigen bewustzijnsinhoud. Wanneer nieuwe gewaarwordingen eenige overeenkomst vertoonen met voorhanden voorstellingen, zal het nieuwe gemakkelijk opgenomen en zonder moeite aan het bestaande materiaal geassimileerd worden.
Zoodra echter de nieuwe waarnemingsinhoud vreemd is en er haast geen aanknoopingspunten zijn te vinden, wordt een goede apperceptie bemoeilijkt en de nieuwe inhoud misverstaan, verkeerd geïnterpreteerd en onvoldoende of onjuist geassimileerd. Apperceptie is alleen mogelijk, als er verwantschap en aansluiting is tusschen oud en nieuw.
De wijsgeer Herbart heeft ingezien, van hoe groote beteekenis een goede apperceptie is bij het onderwijs. Hij en zijn volgelingen hebben er nadruk op gelegd, dat de onderwijzer een gedetailleerd overzicht moet hebben van den bewustzijnsinhoud der leerlingen, en de leerstof op zulk een wijze en in zulk een vorm behandelen, dat het nieuwe zich gemakkelijk bij het oude aansluit.
Bij de uitwerking van dit goede beginsel zijn de Herbartianen tot een onvruchtbaar schematisme vervallen.
