De belangrijkste manier voor de overheid om de inkomens te beïnvloeden is de inkomstenbelasting. De overheid kan deze belasting op drie verschillende manieren innen:
1. Het progressieve stelsel: marginale belastingtarieven nemen toe – je betaalt relatief (procentueel) meer als je meer verdient -> dit werkt nivellerend, rijken betalen een groter deel van hun inkomen aan belasting
2. Het proportionele stelsel: marginale belastingtarief blijft hetzelfde – iedereen betaalt relatief (procentueel) hetzelfde -> inkomensverhoudingen voor werkenden blijven gelijk, mensen met een uitkering gaan er op vooruit (licht nivellerend)
3. Het degressieve stelsel: marginale belastingtarieven nemen af – je betaalt relatief (procentueel) minder als je meer verdient -> dit werkt denivellerend, rijken betalen een kleiner deel van hun inkomen aan belasting
In Nederland betalen we belasting volgens het progressieve stelsel, met name via de zogenaamde ‘schijven’ waar het marginale tarief steeds hoger wordt. Het secundaire inkomen dat overblijft is in veel gevallen gelijker verdeeld dan het primaire inkomen. Verder heft de overheid allerlei belastingen op producten, en subsidieert zij bijvoorbeeld musea. Het inkomen van een consument die ook gecorrigeerd is voor deze kosten en opbrengsten, afhankelijk van de keuzes van de consument, noemen wij het tertiaire inkomen.
