Lexicon van het bijgeloof

Walter Gerlach (2000)

Gepubliceerd op 11-11-2022

Klaverblad

betekenis & definitie

Volgens de legende nam Eva vanuit het paradijs een klavertjevier mee naar de wrede wereld, en daar geldt het sindsdien als teken van geluk.

Waar en wanneer het daadwerkelijk voor de eerste maal als gunstig voorteken werd beschouwd, is niet bekend. Misschien omdat ze zo zeldzaam zijn (klaver kan wel tien tot twaalf blaadjes krijgen, maar drie blaadjes is normaal), misschien door de levenskrachtige groeiwijze van de plant (‘ter wille van hun schoonheid namen meisjes in de eerste nacht van mei een bad in bedauwde klaver,’ vertelt E.H. Meyer in zijn in 1898 verschenen Deutsche Volkskunde) - in elk geval is het een zeer oud, van Europa tot aan Amerika verbreid geloof. Al in de voorchristelijke tijd werd het klaverblad in de Iers-Keltische cultuur door de druïden als heilig symbool vereerd. In een geschrift uit het jaar 1571 (Der alten Weiber Philosophy) staat geschreven: ‘Wie een klaverblad met vier blaadjes vindt, die moet dat goed bewaren, dan zal hij zijn leven lang rijk en gelukkig zijn.’

Hoe sterk het geloof in het klavertjevier nu nog is, toont het zakelijke idee van een persagent uit Hollywood, C.D. Fox, die in Panama op grote schaal klavertjesvier kocht en die aan juweliers en gelukskaartenproducenten als kostbaar kleinood weer verkocht. In tien jaar tijd zette Fox dertig miljoen klavertjes om.

Waarbij opgemerkt dient te worden dat de kopers hun geld net zo goed uit het raam hadden kunnen gooien, want volgens het maandblad voor volkskunde Am Ur-Quell (1890-1897) brengt het klavertjevier alleen maar geluk aan als het ‘ongezocht’ gevonden wordt, en als dat weer te veel gebeurt, dan gaan de geluksgoden van het klavertjevier over tot het uitdelen van straffen: ’t Te veel vinden van klavertjesvier / leidt tot veel leed en weinig plezier.’ (Fischer, Schwäbisch Wörterbuch)

Voortekens, goede en slechte.