Een betaalinstelling is een niet-bancaire partij die als zelfstandige aanbieder van betaaldiensten aan eindgebruikers kan optreden. Een dergelijke instelling kan betaaldiensten verlenen zonder bank te zijn.
Een vergunning als betaalinstelling kan in elke lidstaat worden aangevraagd, waarna bij verkrijging in heel Europa diensten kunnen worden aangeboden. Partijen hoeven dus niet per se in Nederland een vergunning aan te vragen om hier hun diensten te kunnen aanbieden. Betaaldienstverleners moeten op basis van de Wet op het financieel toezicht (Wft) over een vergunning beschikken. In Nederland wordt deze verstrekt door De Nederlandsche Bank (DNB). De betaaldienstverleners met een vergunning heten betaalinstellingen en staan onder toezicht van DNB.
Voorbeelden van een betaalinstelling zijn GWK Travelex, CCV, en SEPAY. De Nederlandsche Bank houdt een volledig register van betaalinstellingen bij.
