Pelstain (in Groninger pelmolens)

betekenis & definitie

Pelsteen; steen van zandsteen, gebruikt voor het pellen. Er werd wel gezegd dat de beste afkomstig waren uit Engeland (Derbyshire Peak District), maar ook Duitse Bentheimer zandsteen werd veel gebruikt. Een pelsteen moest 'zulver' bevatten, dat wil zeggen dat er glimmertjes in zaten als je er een stukje afsloeg. Stenen die dat niet hadden werden zwart aan de omtrek, wat de kleur van de gort niet ten goede kwam. In de pelsteen is een extra opening aangebracht, naast de ronde opening in het centrum (kropgat). Dat is het handgat om bij de lageringsneuten te kunnen komen. Verder zijn aan de onderzijde van een Groninger pelsteen vier zoggoaten (waaikerven) en zogiezers (kerfijzers) aangebracht. De pelsteen weegt omstreeks 2000 à 2500 kilo. Als hij nieuw is, heeft hij een doorsnee van ongeveer 1,80 meter, als hij afgedankt wordt omstreeks 1,40 meter. De dikte was 28 à 35 cm. Oude pelstenen werden wel als slijpsteen gebruikt of kapotgestampt tot schuurpoeder.