Artis dierenencyclopedie

H. van de Werken (1969)

Gepubliceerd op 01-11-2023

Egeltenrek

betekenis & definitie

Ofschoon ze er als een gewone egel uitzien, maar dan veel kleiner, meer speelgoedegeltjes, zijn de egeltenreks er toch geen familie van, al zijn ook zij insekteneters. Ze behoren tot de kleinste vertegenwoordigers van de eigenaardige tenrek-familie die uitsluitend voorkomt op Madagascar, het eiland der rariteiten en waarvan de vertegenwoordigers lang niet allemaal op egels lijken.

Alle tenreks hebben het typisch spitse snuitje van de insekteneter. Daarin dragen ze meer dan veertig tanden en kiezen, meer dan de meeste zoogdieren hebben. De egeltenreks zijn weer een van die voorbeelden van een parallel lopende ontwikkeling in geheel van elkaar onafhankelijke gebieden.

Anders dan men van de stekeldiertjes zou verwachten, zijn het voornamelijk boombewoners die voortreffelijk kunnen klimmen. Het gaat niet snel maar wat hun krachtige nageltjes eenmaal te pakken hebben, laten ze niet gauw los. Zelfs als ze aan één poot aan een tak bungelen, zien ze toch kans naar boven te klauteren. De pennetjes op hun rug zijn niet zo erg hard; de dieren zijn wat dat betreft beter te hanteren dan onze egels. Er staat tegenover dat de tenreks heel wat sneller van hun vele scherpe tandjes gebruik maken. Bij gevaar rollen de egeltenreks – er is ook nog een grotere soort – zich als uitzonderingen in de familie net zo op als gewone egels. Als het gevaar niet erg groot is, trekken ze alleen de pootjes onder de buik, zodat er defensief – de uitstaande stekels – en tevens actief – met geopende bek – tegen een aanvaller kan worden opgetreden.

In de natuur leven ze vaak in groepen, zolang er althans voldoende insekten zijn te vinden, die ze voornamelijk op en tussen de takken, maar ook op de grond vangen. In het droge seizoen, als alles verdort, is er voor de tenreks niet veel te halen. Dan gaan ze gedurende enige maanden in een soort droogterust of droogteslaap, waarbij alle lichaamsfuncties in een vertraagd tempo verlopen en hun temperatuur daalt tot 21 à 22 graden Celsius. Ze kruipen in die tijd, welke is te vergelijken met de winterslaap van onze egel, in groepjes van twee of drie exemplaren in diepe holen en gaten in bomen of onder stronken.

De jongen worden, op wat kleine, zachte stekeltjes na, praktisch naakt geboren, met ogen en oren dicht. Ze kunnen zich, schuifelend op de buik, wel wat voortbewegen. Na een goede week gaan de oogjes open en nog een week later kunnen ze horen. Met een week of zeven, acht zijn ze volgroeid.

Totale lengte 15-18 cm; geen uitwendige staart.

Rug door stekels donker grijsbruin, buikzijde lichtbruine haren.

Voedsel: Insekten en alles wat klein, dierlijk en eetbaar is. Drinkt weinig, kan goed tegen droogte.

Draagtijd niet bekend, vermoedelijk omstreeks 7 weken; 2-12 jongen, soms meer; wegen bij geboorte 5-10 gr. Eten binnen 3 weken naast melk ook vast voedsel.

Is nachtdier, echter ook overdag wel actief. Zijn twee soorten egeltenreks, de grote en de kleine; de laatste is hier behandeld.

Zie ook tenreks.

Hedgehog Tenrec • Igeltanrek • Tanrec hérisson

Echinops telfairi.

Voornamelijk in de droge streken.

< >