de staat, dat ben ik!.
(Frans) de staat, dat ben ik!.
Uitspraak die wordt toegeschreven aan Lodewijk XIV (1638-1715), alias de Zonnekoning (Le Roi-Soleil), die als koning van Frankrijk absolute heerschappij nastreefde. Door historici wordt ten zeerste betwijfeld of hij de uitspraak, die als credo geldt van het absolutisme, ooit heeft gedaan.
Voorbeelden:
Anders dan de overlevering wil, heeft Lodewijk XIV, de belichaming van de absolutistische monarchie, nooit uitgeroepen 'L'état, c'est moi'. Hij had het echter kunnen doen, meent Schulze, en met hem de meeste andere regerende vorsten in Europa, maar ook hier geldt dat onder 'staat' nog niet de politieke uitdrukking van soevereiniteit en onafhankelijkheid moet worden begrepen die ze pas later zou worden. Hoewel de macht van de vorst 'absoluut' was, hem van Godswege toevertrouwd, bleef het bereik van de staat beperkt.
NRC, 1995
In Frankrijk, waar de burgeroorlogen veel langer aanhielden, werd de doctrine van het ius divinum een van de belangrijkste pijlers van het streven naar nationale eenheid onder Richelieu en Mazarin en vooral Louis XIV zelf. Daar werd zij, verbonden met de macchiavellistische leer van de raison d'état, uitgewerkt tot een theorie van het absolute en arbitraire koninklijke gezag. "L'état, c'est moi", zou Louis XIV zeggen: hij, en hij alleen, waakt over het staatsbelang waarvan alle andere belangen afhankelijk zijn en waarvoor zij moeten wijken.
http://allserv.rug.ac.be/~frvandun/Texts/Rechtsfilosofie/RFgent-0.htm, 1997
Voor de koning-filosoof geldt letterlijk het woord van Louis XIV: "L'état, c'est moi". Zijn wijsheid regeert over alles en allen. Zijn redelijke wil regeert de staat, zoals de wijze zijn eigen lichaam onder controle heeft.
http://allserv.rug.ac.be/~frvandun/Texts/Rechtsfilosofie/RFgent-0.htm, 1997
Een goed voorbeeld van een absolute vorst is de Franse koning Lodewijk XIV. De aan hem toegeschreven spreuk "L'État, c'est Moi" (De Staat, dat ben Ik) heeft hij waarschijnlijk nooit gebezigd; historici denken dat dit hoogstwaarschijnlijk een uitspraak is van politieke tegenstanders om de situatie van absolute heerschappij goed weer te geven.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Droit_divin, 17 januari 2012
Sinds de jaren zestig neigen economen, politicologen en politici ertoe het algemeen belang als een louter formeel, inhoudsloos begrip voor te stellen dat door machthebbers naar believen kan worden ingevuld. In die opvatting is het niet verwerpelijk het algemeen belang gelijk te stellen met het belang van de regerende partij. Maar daarmee vallen we in feite terug op de feodale praktijk van het ancien régime, waarin de staat een instrument was in dienst van de heersende dynastie (l'état, c'est moi).
NRC, 1994
