Het begrip extraneus heeft 2 verschillende betekenissen:
1) iemand die uitsluitend examen doet.
in het Nederlandse onderwijssysteem: iemand die examen doet aan een onderwijsinstelling, zonder dat hij de betrokken instelling als gewoon leerling of student bezocht heeft.
2) lid van een promotiecommissie.
in het Belgische onderwijssysteem: iemand van buiten de betrokken universiteit die deel uitmaakt van een promotiecommissie.