De grote encyclopedie van het antiek

Jan Durdik en anderen (1970)

Gepubliceerd op 02-12-2020

Rondsel

betekenis & definitie

kleinste van de twee raderen uit een uurwerk of een automaatmechanisme, die samen op dezelfde as zijn vastgezet, aldus dezelfde omloopsnelheid hebben en de stuwkracht in dezelfde richting transporteren. De meeste rondsels hebben de vorm van een vertande cilinder, terwijl de tandraderen meer uit metaalplaat worden vervaardigd.

Men spreekt bij de brede tanden van het rondsel dan ook eerder van 'bladen', terwijl men bij raderen van ‘tanden' spreekt. De tanden van een rad ondergaan steeds maar een fractie van de druk waaraan de bladen van het samenwerkende rondsel zijn blootgesteld. In gevallen waarin deze druk bijzonder sterk is maakt men gebruik van een lantaarnrondsel, dat is samengesteld uit een tweetal naast elkaar op de as geplaatste schijven verbonden door stalen pennen.