Franchise is een zakelijk model waarbij een franchisegever zijn merk, bedrijfsconcept en bedrijfsprocessen aan een individuele ondernemer - de franchisenemer - verleent, voor gebruik in een bepaald gebied of markt. De franchisenemer betaalt een vergoeding aan de franchisegever om gebruik te maken van het merk en de zakelijke systemen, en in ruil daarvoor kan hij het bedrijf exploiteren en producten of diensten aanbieden onder de merknaam van de franchisegever.
Het franchisemodel wordt vaak gebruikt in de detailhandel, de horeca, de dienstverlening en andere sectoren. Franchisenemers profiteren van de bekendheid van het merk van de franchisegever en de bewezen zakelijke systemen, terwijl de franchisegever profiteert van een uitgebreid netwerk aan franchisenemers die zijn merk verspreiden en zijn producten of diensten aanbieden. De franchisegever kan ook inkomsten genereren uit royalty's en andere vergoedingen die de franchisenemer betaalt voor het gebruik van het merk en de zakelijke systemen.
Franchise kan voordelen bieden, zoals lagere opstartkosten en minder risico's voor franchisenemers, evenals grotere schaalvoordelen en een snellere groei voor franchisegevers. Het franchisemodel kan echter ook uitdagend zijn, omdat het vereist dat de franchisegever en franchisenemer nauw samenwerken en de franchisegever vaak bepaalde regels en voorschriften oplegt aan de franchisenemer.
