Een r. is een instrument, waarmede men de brekingsindex van een vloeistof nauwkeurig kan bepalen. De meest gebruikte uitvoeringen zijn die volgens ABBE en PULFRICH.
Beide berusten op het meten van de grenshoek bij breking tussen een glasprisma van bekende brekingsindex en de te meten vloeistof. Bij oplossingen is de brekingsindex afhankelijk van de concentratie. Daardoor kan men met een r. ook concentraties van oplossingen bepalen. Men gebruikt de r. o.a. bij het bepalen van het suikergehalte van suikerbieten. Ook wel voor het verkrijgen van aanwijzingen voor het droge stofgehalte bij voederbieten.