Cijfer, dat aangeeft, in welke mate bij de op een bepaald moment bestaande geboorte- en sterftekansen een bevolking in staat is haar aantal in een volgende generatie op peil te houden. Is de n. gelijk 1, dan betekent dit, dat bij de bestaande geboorte- en sterftekansen de bevolking juist in staat is haar aantal op peil te houden.
Ligt het cijfer beneden 1, dan betekent dit, dat, tenzij de verhoudingen veranderen, de bevolking in de toekomst zal gaan afnemen, ligt het boven 1, dat ze zal toenemen.In de meeste N. Eur. landen was voor de tweede wereldoorlog de n. reeds beneden 1 gedaald. Een uitzondering vormde Ned., waar de vervangingsfactor steeds hoger dan 1 is gebleven. Na de oorlog vond weliswaar in de meeste landen tijdelijk een belangrijke stijging plaats, doch nu is het reeds vrijwel zeker, dat zich in de meeste landen de vooroorlogse verhoudingen zullen herstellen, hetgeen betekent, dat binnen afzienbare tijd de bevolking in W. Eur. waarschijnlijk zal gaan dalen.