(bodemk.) Ijzerhoudend, koffiebruin gekleurd en vaak tot een bank verkit zand. Door bijmenging van humus is het soms zwart-bruin gekleurd.
IJ. komt vaak voor in lage, vochtige delen van een dekzandlandschap en in beekdalen vlak onder de graszode. Het wordt aldaar wel gewonnen om te gebruiken in de ijzersmelterijen.