(volksk.) Afweerteken, dat in het veld geplaatst wordt ter wering van hagelschade. Soms is op de top een haan geplaatst, b.v. in Kilder (bij Weel onder Berg) en Velthuizen (bij Zeddam).
In Kilder vindt op Pinksterzondag bij het h. een brooduitdeling plaats (vgl. Ageler es).In Weel zelf houdt men in het voorjaar en op de eerste Zondag in Sept. een hagelkruis-processie, eveneens met brooduitdeling. Ook in andere plaatsen kent men h.; in de Lijmers te Azewijn en te Beek, in N. Limb. en in N. Brab. te Aarle-Rixtel. In de Belg. Kempen bestaat nog een h. te Ekeren. Vroeger waren er meer. Hier werd eertijds erwtensoep, brood en bier uitgedeeld aan de arme lieden.