noemt men de stof die, in het lichaam van een dier ingebracht, antistoffen doet ontstaan. Meestal is a. een hoeveelheid bacteriën, verkregen door ze te kweken.
Ook spreekt men van a. als men bij het uitvoeren van bepaalde serologische reacties een bacterie-emulsie (het a.) brengt bij een op antistoffen te onderzoeken serum. Deze reacties worden b. v. uitgevoerd om na te gaan of een dier met een of andere bacterie is besmet. Men gaat dan na of er antistoffen in het lichaam van het dier tegen dat micro-organisme aanwezig zijn. Is dat het geval, dan neemt men een bepaalde reactie waar, die bewijst, dat dezelfde smetstof als waaruit het a. bestond, bij het dier aanwezig is of is geweest.