Naam van het draaibare bovenstuk van een theodoliet. Het Arabische woord betekent ‘wijzer’.
Bij de oudere hoekmeetinstrumenten draaide de vizier inrichting om een as, die in het middelpunt van de randverdeling was gelegen. Met het richtmiddel draaide een wijzer mee die de grootte van de doorlopen hoek aangaf. Toen de theodoliet, het zeer verfijnde hoekmeetinstrument, werd geconstrueerd heeft men richtkijker en afleesinrichting tezamen, alhidade genoemd. Hoe belangrijk dit onderdeel werd geacht, blijkt uit het feit, dat door verbastering van het Engels ‘the alhidade’, het woord theodoliet is ontstaan.