In de Zaanstreek stonden in het midden van de 18de eeuw minstens veertig papierwindmolens. Daarvan is nog maar één over. Het is zelfs de enige windpapiermolen in de wereld. Het is De Schoolmeester uit 1692. In een molen met zo'n didactische naam ligt het voor de hand dat de molenaar bezoekers maar al te graag uitleg geeft over het molenaarsvak. Ook laat hij zien hoe met een papiermachine uit 1877 van vodden de stevige papiersoort Zaansch Bord (vanaf 280 grams) wordt geschept. Doorgaans iedere werkdag is men welkom. Adres: Guispad 3.
Naast De Schoolmeester staat Het Prinsenhof, de enige windmolen in Nederland die gerst tot gort pelt.
TIP: De enige watermolen die datzelfde doet is te vinden in Eibergen* (G).
't Reght Huys is een juweeltje, dat extra glans krijgt door de prominente plaats in het dorp. Het Top 100-monument werd gebouwd naar een ontwerp van Johannes Samuël Creutz. Het bouwjaar zit verstopt in de Latijnse tekst boven de ingang: ''sVVm CVIqVe Dare HIc opVS atqVe Labor' (vrij vertaald: Ieder het zijne geven is hier het werk en streven). De hoofdletters vormen in Romeinse cijfers het jaartal 1782. Tot circa 1820 werd in het gebouw recht gesproken voor de 'Banne Westzaanden' (een rechtsgebied dat groter was dan het dorp Westzaan). Daarna fungeerde het als stadhuis, tot 1974, het jaar waarin zeven Zaanse gemeenten werden samengevoegd tot Zaanstad. De in oude luister herstelde vertrekken worden verhuurd voor huwelijken en andere bijeenkomsten.
