Het toppunt van Nederland

Aad Struijs (2002)

Gepubliceerd op 30-07-2018

Urk

betekenis & definitie

Urk met de U van Uniek. Het eiland is weliswaar sinds 1942 omarmd door de Noordoostpolder, maar meer dan duizend jaar afzondering van het vasteland liet zijn sporen na in huizenbouw, klederdracht, dialect en folklore. Ook de zeevisserij is niet verdwenen. Het schilderachtige stadje bezit zelfs de grootste vissersvloot van Europa.

De Urkers vissen voornamelijk op tong, schol en paling. Op het voormalige eiland is de grootste afslag voor platvis van Europa te vinden.

Officieel kent de oude kern van Urk geen straatnamen. Het centrum is verdeeld in wijken. De VVV bijvoorbeeld is gevestigd in wijk 2 op nummer 2. De Urker ginkies zijn uniek in Nederland.

Langs deze fotogenieke steegjes staan karakteristieke huisjes met hun groen-witte hekjes, waarop vroeger de netten te drogen hingen. De VVV organiseert speciale Ginkieswandelingen onder leiding van gidsen, die 'loodsen' wordt genoemd, om het visserijkarakter van Urk extra te benadrukken. Onderweg vertellen zij prachtige verhalen en anekdotes over de Urker vissers die hard moesten sappelen op een onberekenbare zee en over hun vrouwen die bezorgd achterbleven. De gids loodst de deelnemers ook langs het monument van het Vrouwtje aan de Zee.

Het staat symbool voor de vrouwen die vanaf deze plek over zee uitkeken, wachtend op de terugkeer van hun man. Vaak wachtten zij tevergeefs. Want dat de zee niet alleen geeft, maar ook neemt, blijkt uit de gedenkplaten die het standbeeld omringen en waarin de namen zijn gebeiteld van de talloze vissers die een zeemansgraf vonden. Er zijn stegentochten voor individuelen en voor groepen. Wie Urk in 'vogelvlucht' wil zien kan in de zomermaanden de 14 meter hoge vuurtoren beklimmen. Met het oog op de heersende waarden en normen wordt bezoekers verzocht de zondagsviering te eerbiedigen.

TIP: De VVV is voordeurdeler met Museum Het Oude Raadhuis, met onder andere een compleet ingerichte authentieke visserswoning, een dorpswinkeltje, visserijzaal en scheerwinkel. De collectie brengt de huizenbouw, klederdracht, het dialect en de geschiedenis van de sterk religieuze Urker vissersgemeenschap in beeld.