Het toppunt van Nederland

Aad Struijs (2002)

Gepubliceerd op 30-07-2018

Almere

betekenis & definitie

De jongste stad van Nederland en tevens de snelst groeiende gemeente van ons land is genoemd naar het Almere, een binnenwater dat uitgroeide tot de Zuiderzee, die op zijn beurt door de Afsluitdijk werd getemd tot het IJsselmeer.

In het IJsselmeer liggen de grootste polders ter wereld. Na de drooglegging van Zuidelijk Flevoland werd een streep gehaald door het geplande industriegebied van 6000 hectare bij Almere. Dit laaggelegen en moerassige deel van de polder kon niet worden drooggepompt. Daarom viel gelukkig het besluit het gebied terug te geven aan Moeder Natuur. Die ging er ongestoord haar gang en creëerde de Oostvaardersplassen. Dit moerasgebied met zijn vele plassen, slikvelden, rietmoerassen, natte en droge grasvelden en wilgenbossen doet bijna on-Hollands aan.

Het behoort tot de belangrijkste wetlands (moerasachtige natuurgebieden) van Europa. Er leven 250 vogelsoorten, waaronder aalscholver, lepelaar, grauwe gans, grote zilverreiger, bruine kiekendief en baardmannetje. Zelfs de zeearend is met enige regelmaat te gast. Het hele jaar door grazen in het gebied edelherten, heckrunderen en konikpaarden. Ook allerlei planten voelen zich er thuis.

Een deel van de Oostvaardersplassen is toegankelijk. Er zijn gemarkeerde wandelroutes (5 km) en in alle jaargetijden excursies onder leiding van een gids, bijvoorbeeld met een huifkar. Op verschillende plekken staan vogelobservatiehutten. De Knardijk biedt een schitterend uitzicht en draagt terecht de bijnaam Vogelboulevard. Vooral ter hoogte van hectometerpalen 17.4, 20.1, 23.5 en 28.1 zijn vaak duizenden rustende vogels te zien. Het informatiecentrum van Staatsbosbeheer aan de Kitsweg 1 (bij de kruising met de Knardijk) geeft alle informatie.

De Energienaald is het hoogste beeld in Nederland. De constructie van staal en neon is ontworpen door Jan van Munster (1939). In zijn werk vormt energie een belangrijk thema. Hij maakt veelvuldig gebruik van licht en lichtlijnen, waarmee ongrijpbare natuurverschijnselen zicht- en voelbaar worden gemaakt. In de top van de 55 meter hoge Energienaald bevindt zich een tien meter lange spleet, waaruit wit neonlicht naar buiten straalt. Locatie: Bankiersbaan.

Heel bijzondere kunst verfraait het weidse Flevolandschap. Een van de grootste landschapskunstwerken van Nederland staat in een weiland aan de Tureluurweg, ter hoogte van de Waterlandseweg. Het is De Groene Kathedraal van Marinus Boezem. Het kunstwerk bestaat uit 179 populieren. Ze zijn in 1986 geplant in de vorm van een gotische kathedraal. Wie goed kijkt, herkent hierin het groene evenbeeld van de wereldberoemde Notre Dame in het Franse Reims op ware grootte. De bomen fungeren als zuilen, terwijl verharde paden de kruisgewelven markeren. In 1990 is pal naast het groene kunstwerk op dezelfde grootte een 'contrakathedraal' uitgespaard in een woud van haagbeuken. Wanneer De Groene Kathedraal na tientallen jaren is vervallen tot een ruïne van dood hout, zullen de contouren van de contrakathedraal nog steeds te zien zijn.

Tip voor bruidsparen die op zoek zijn naar een bijzondere locatie: in De Groene Kathedraal kan worden getrouwd.

TIP: Informatie over De Groene Kathedraal is te krijgen in het Almeers Centrum Hedendaagse Kunst De Paviljoens. Het museum herbergt een kunstcollectie waarin het landschap en de ontwikkeling van Almere centraal staan. Ook het gebouw zelf is een kunstwerk. Het ontwerp is van de Belgische architecten Paul Robbrecht en Hilde Daem. Zij kozen voor een vorm die associaties oproept met treinwagons. Wagons die reizigers uitnodigen voor onbekende bestemmingen in de kunst. Adres: Odeonstraat 5, Almere-Stad.

Flevoland is een paradijs voor liefhebbers van moderne architectuur. In het Nieuwe Land konden architecten en stedenbouwkundigen ideeën realiseren die elders Nederland door de schoonheidscommissie honend naar de prullenbak zouden zijn verwezen. Een voorbeeld van zo'n gedurfde aanpak is De Realiteit. Het is een van de opmerkelijkste straten van Nederland. Er staan een woontoren, een glazen huis en vijftien andere experimentele woningen die opvallen door vormgeving, vindingrijkheid, constructie, materiaalgebruik, woonvorm en energiegebruik. Zo is een van de woningen gebouwd rond een zonneboiler van ruim 40.000 liter die midden in de kamer staat.

Namen als Zeiltoren, Markies, Cirkel, Golfhuis, Amfibie, Boven de Zeespiegel, De Steigerhut en Er vliegt een vogel over ons huis geven al aan dat het om zeventien ongewone creaties gaat. Een van de woningen wordt verhuurd om een droomvakantie realiteit te laten worden. Informatie bij VVV Vakanties.

Ook in de Parkwijk, Filmwijk, De Fantasie, Regenboogbuurt en de Muziekwijk zijn opmerkelijke staaltjes van opvallende en experimentele architectuur te vinden. De wijken zijn te bezoeken onder leiding van een gids of aan de hand van architectuurwandel- en fietsroutes van het Almeerse Architectencentrum CASLa, Markt 110-112.

Bij de Zuidersluis staat het grootste gemaal van Nederland, De Blocq van Kuffeler, een van de gemalen die ervoor zorgen dat de Flevolanders droge voeten houden. Een hele klus, want een neerslag van slechts 1 millimeter betekent dat er 1 miljoen kubieke meter water uit de polder moet worden weggepompt.

In NUON Windpark Jaap Rodenburg in Almere staan wat de omvang en het vermogen betreft de grootste windmolens van Nederland. De tien Vestas-windturbines van 1,65 megawatt leveren jaarlijks schone energie voor meer dan 12.500 huishoudens. Het is het eerste windpark in Nederland waarvan de locatie in overleg met milieu- en vogelbeschermingsorganisaties is bepaald. De windmolens zijn uitgevoerd in rood, oranje en geel. Leerlingen van de basisscholen in Almere mochten de kleuren kiezen. Het kleurrijke windpark is vernoemd naar Jaap Rodenburg, de in 1998 overleden campagneleider van Greenpeace, die een groot voorvechter was van windenergie. Locatie: Muiderhoek.