(1798-1872), hoogleraar in de staatswetenschappen en liberaal voorvechter voor de persoonlijke en geestelijke vrijheid. Als Tweede-Kamerlid (tussen 1840 en 1848) verdedigde hij een ingrijpende hervorming van het gehele staatsbestuur, die zijn uitwerking beleefde in de grondwet van 1848.
Daarna werd hij door de koning tot driemaal toe tot minister en kabinetsleider benoemd (1849-1853, 1862-1866, 1871-1872). Van zijn omvangrijke wetgevende arbeid getuigen de Kieswet, de Provinciale wet, de Gemeentewet; de wet op de Nieuwe Waterweg en op het Noordzeekanaal, de Middelbaar-Onderwijswet (waarbij de HBS in leven werd geroepen). Thorbecke heeft niet de onderwijskwestie en de kwestie van de juiste verhouding tussen moederland en koloniën kunnen oplossen, ofschoon hij wel de vrijverklaring van alle slaven in de West (1863) heeft bereikt.
