Benedictus (1632-1677), Nederlandse wijsgeer van joods-Portugese afkomst (zijn oorspronkelijke naam was Baruch de Espinoza), geboren te Amsterdam. Niet bevredigd door de joodse godgeleerdheid bestudeerde hij de werken van de antieke, middeleeuwse en latere wijsgeren.
Bij Giordano Bruno stuitte hij op een gedachte die voor zijn wijsgerig denken van beslissende betekenis was: de pantheïstische; zie pantheïsme. Om zijn belangstelling voor de niet-joodse wijsbegeerte werd hij in 1656 door de joodse gemeente in de ban gedaan. Hij week uit naar Ouderkerk en woonde achtereenvolgens in Rijnsburg, Leiden, Voorburg en Den Haag, waar hij in zijn geschriften onder meer pleitte voor vrijheid van godsdienst en tegen staatsdwang.
