koning van Zweden van 1611-1632. Hij voerde met succes oorlogen tegen Denemarken, Rusland en Polen, won daarbij het kustgebied van de Finse Golf tot aan de Daugava en bracht Zweden snel tot aanzien.
In 1630 stak hij met een boerenexpeditie over naar Duitsland om het protestantisme te redden, versloeg Tilly op het Breitenfeld en Wallenstein bij Lützen, waar hij zelf sneuvelde (1632).