Aan begane zonden hebben wij schuld; volgens de katholieke leer verdienen wij er bovendien straf voor, of wel de eeuwige straf (hel) of wel een tijdelijke straf (vagevuur). Na vergeving van de schuld en kwijtschelding van de eeuwige straf kunnen er tijdelijke straffen overblijven om uit te boeten.
Dank zij Christus’ oneindige verdiensten kan de Kerk de boetvaardige katholiek hierbij helpen; door de aflaat kan zij hem gedeeltelijke of algehele (= volle) kwijtschelding van de tijdelijke straffen schenken. De mens moet zich daarvoor eerst met God hebben verzoend; gewoonlijk wordt de aflaat verbonden aan bepaalde goede werken of gebeden.
