XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Saaihal

betekenis & definitie

Saaihal - Het kleine gebouw met de gerestaureerde gevel in de Staalstraat heeft in de 1 7de eeuw deel uitgemaakt van een groot gebouwencomplex, de Staalhof*, dat zijn hoofdingang had aan de Groenburgwal. De Saaihal diende o.a. als vergaderplaats van de saaiwerkers (saai is de licht gekeperde wollen stof, die in groene kleur nog in de 19de eeuw veel voor gordijnstof werd gebruikt). De draperieën aan de geveltop herinneren nog aan deze bestemming. Het gebouw werd in 1641 ontworpen door Pieter de Keyser, zoon van Hendrick de Keyser*, die op deze plaats bij de stadssteenhouwerij* had gewoond. In de 19de eeuw heeft het gebouw verschillende andere bestemmingen gehad.

In 1817 werd het ingericht als politiebureau en laboratorium voor de hoogleraren in de chemie aan het Athenaeum lllustre*. In 1857 werd het laboratorium sterk verbeterd en uitgebreid voor de in dat jaar benoemde en later beroemd geworden prof. E.K. von Baumhauer*. Ook de vermaarde J.H. van 't Hoff* heeft hier in zijn Amsterdamse tijd veel onderzoekingen verricht. De gevel, die door de verbouwingen erg geleden had en zelfs van een pleisterlaag voorzien was, is in 1919 en 1920 door architect A.A. Kok* in zijn oude luister hersteld met luiken en kruiskozijnen. De pleisterlaag werd verwijderd en de kroon op de top met rijksappel en kruis werd opnieuw gekleurd. Tot 1971 was in de Saaihal het Pensioenbureau van de gemeente gevestigd.